Miód pitny to tradycyjny słowiański napój alkoholowy produkowany z miodu, wody i przypraw, znany już od średniowiecza. W Polsce był niezwykle popularny od XIII wieku i aż do XVIII wieku uważany za napój narodowy, wyprzedzający wino i piwo. Piły go zarówno chłopstwo, jak i szlachta, a najlepsze miody pitne pochodziły z okolic Lublina, Wilna, Sandomierza i Grodna.
Rodzaje miodów pitnych:
- Czwórniak – 1 część miodu : 3 części wody (najlżejszy)
- Trójniak – 1 : 2 (najbardziej uniwersalny)
- Dwójniak – 1 : 1 (słodszy i mocniejszy)
- Półtorak – 2 : 1 (najmocniejszy i najdłużej dojrzewający)
Znani ludzie i miód pitny
- Mikołaj Rej i Jan Kochanowski wspominali o miodzie w swoich dziełach – był dla nich symbolem polskości i gościnności.
- Król Zygmunt III Waza miał własne receptury miodów pitnych, których używał także leczniczo.
- Henryk Sienkiewicz w Trylogii często opisywał uczty z udziałem miodów pitnych – towarzyszyły bohaterom w ważnych momentach.
- Ignacy Krasicki uznawał miód pitny za „napój filozofów”, czyli ludzi myślących i refleksyjnych.
Zastosowanie dawniej:
- jako lek na przeziębienia, wrzody żołądka, osłabienie (rozcieńczony podawany dzieciom),
- stosowany jako afrodyzjak i środek wzmacniający,
- w tradycji szlacheckiej – jako prezent weselny i świąteczny.
